Từ mái ngói âm dương rêu phong, từ những chiếc lồng đèn gốm hắt ánh sáng huyền ảo lung linh hắt bóng đến những con tò he ngộ nghĩnh, những hủ nồi niêu …phơi mắt khoe dáng… Tất cả là sản phẩm của Thanh Hà. Sách Đại Nam nhất thống chí – Quốc sử quán triều Nguyễn xuất bản- cũng đã ghi danh nghề gốm Thanh Hà trong phần thổ sản Quảng Nam. Theo truyền thuyết, một số nghệ nhân Thanh Hà đã được mời ra Triều Đình Huế để làm việc.
Hầu hết, đồ gốm Thanh Hà được sản xuất theo lối thủ công, việc tạo dáng đều làm bằng tay trên bàn xoay, không phủ men. Gốm Thanh Hà láng, có độ bền cao, nhẹ, gõ lên nghe âm vang rất trong.
Một số sản phẩm gốm điển hình của làng Thanh Hà: hũ, nồi, âu, thạp, cối, ấm, siêu, vại , trả, om, bùng binh…
Chất liệu đất nung và quy trình sản xuất
Gốm Thanh Hà không chỉ nổi tiếng bởi chất đất sét đặc trưng mà còn bởi kỹ thuật chế tác tinh xảo được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Các nghệ nhân nơi đây không dùng khuôn đúc sẵn mà hoàn toàn tạo hình bằng tay và bàn xoay, mang đến từng đường nét mềm mại, tự nhiên cho sản phẩm.
Sau khi tạo hình, gốm được phơi khô rồi nung trong lò củi ở nhiệt độ cao, khiến màu sắc biến đổi theo từng mức lửa, tạo ra những sắc thái tự nhiên, mộc mạc nhưng vô cùng cuốn hút. Chính sự không đồng nhất này làm nên nét riêng biệt cho gốm Thanh Hà, mỗi sản phẩm đều là một tác phẩm độc nhất vô nhị.
Đặc biệt, dù không tráng men nhưng gốm vẫn có độ bóng láng đặc trưng, một phần nhờ vào kỹ thuật nung và phần khác là do đất sét Thanh Hà vốn có độ kết dính cao, khi nung lên tạo nên bề mặt mịn màng như được phủ một lớp men tự nhiên. Khi gõ nhẹ vào, tiếng gốm vang lên trong trẻo, ngân dài như tiếng chuông, minh chứng cho độ bền chắc của sản phẩm.
Có lẽ, chính sự hòa quyện giữa chất đất, bàn tay tài hoa của người thợ và hơi thở của lửa đã tạo nên hồn cốt của gốm Thanh Hà – một nét đẹp truyền thống, giản dị nhưng đầy sức sống.